KVK’nun 30 ve Geçici1/4 ile GVK’nun Geçici 67’inci Maddeleri Uyarınca Dar Mükellef
Türkiye’de işletmelere yönelik olarak uygulanmakta olan farklı vergilendirme sistemleri bulunmaktadır. Ekonomik alanda denetlemelerin ve düzenlemelerin daha etkin biçimde gerçekleştirilebilmesi konusunda önemli bir etkiye sahip olan vergilendirme uygulamalarının denetim ve tespit çalışmaları Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde yürütülmektedir. Bu kapsamda Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde yürütülen aktif vergilendirme türlerinden birisi olan kurumlar vergisi ön plana çıkıyor. Kurumlar vergisi, kurumların yıllık bazda Gelir Vergisi Kanunu kapsamı altına giren tüm gelirlerin kurumlar tarafından elde edilmiş olmaları durumunda uygulanmakta olan bir vergi kesintisi türüdür. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenmekte olan kurumlar vergisi tavkifat oranları dahilinde kurumların yıllık bazda kapsam altındaki elde etmiş oldukları kazançları üzerinden vergi kesintisi uygulaması gerçekleştirilmektedir.
Kurumlar vergisi tevkifat oranları tam ve dar mükellefiyet kapsamında değişkenlik gösterebiliyor. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 1. Maddesinde sayılan kurumlar, kanuni ya da iş merkezlerinin Türkiye’de bulunup, bulunmadığı durumuna göre tam mükellefiyet ve dar mükellefiyet şeklinde iki farklı esasa bağlı olarak vergilendirilmektedir. Kanuni merkez ile belirtilen durum, vergiye tabi kurumların kuruluş kanunları içerisinde, tüzüklerinde, ana statülerinde ya da sözleşmelerinde gösterilen merkezlerdir. İş merkezi ise iş bakımından işlemlerin aktif olarak yürütüldüğü ve yönetildiği merkezdir.
Tam ükellefiyet kurumlardan, kanuni ya da iş merkezleri Türkiye’de bulunanlar, gerek Türkiye içerisinde gerekse Türkiye dışında elde etmiş oldukları kazançlarının tamamı üzerinden kurumlar vergisi dahilinde vergilendirilmektedir. Dar mükellefiyet ise kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye’de bulunmayanlar, sadece Türkiye’de elde etmiş oldukları kazançları üzerinden kurumlar vergisi kapsamında vergilendirilmektedir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. Ve Geçici ¼ ile Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67.maddeleri uyarınca dar mükellef sınıfında bulunan işletmeler için belirlemiş olduğu kurumlar vergisi tevkifat oranları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
| KURUMLAR VERGİSİ TEVKİFAT ORANLARI (5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30 ve Geçici 1/4 ile GVK’nun Geçici 67’inci Maddeleri ve 2009/14593 s.BKK. Uyarınca Dar Mükellef Kurumlara Yapılan Ödemeler İçin Geçerli Kesinti Oranları |
||
| İlgili Madde | Açıklama | Oran |
| KVK 30/1-a | Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemeleri | %3 |
| KVK 30/1-b | Petrol arama faaliyetleri için yapılan serbest meslek kazancı ödemeleri | %5 |
| KVK 30/1-b | Diğer serbest meslek kazancı ödemeleri (Ücret ödemeleri dahil) |
%20 |
| KVK 30/1-c | Finansal kira ödemeleri | %1 |
| KVK 30/1-c | Diğer gayrimenkul sermaye iratları | %20 |
| GVK Geç. 67/1,2 | 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilen h er nevi tahvil ve Hazine bonolarının faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler |
%0 |
| Geç. 67/4 | Mevduat Faizleri (TL. Döviz Cinsinden) | %15 |
| Geç. 67/4 | Menkul kıymetlerin geri alım ve satım taahhüdü ve iktisap veya elden çıkarılması karşılığında sağlanan menfaatler (Repo Gelirleri) | %15 |
| Geç. 67/4 | Katılım bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları |
%15 |
| Geç. 67/4 | Kar ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kar payları | %15 |
| KVK 30/1-ç KVK 30/1-ç |
Her nevi alacak faizleri ; – Yabancı Devletler, Uluslararası Kurumlar veya Yabancı Banka ve Kurumlardan Alınan Her Türlü Krediler için Ödenecek Faizler – Diğerlerinden |
%0
%10 |
| KVK 30/1-ç | GVK’nun 75/10’uncu maddesinde yazılı menkul sermaye iratları (Her çeşit senetlerin ıskonto edilmesi karşılığından alınan iskonto bedelleri-yurtdışında factoring kuruluşlarına ödenen faizler) |
%10 |
| KVK 30/1-ç | Diğer menkul sermaye iratları | %15 |
| KVK 30/2 | Ticari veya zirai kazanca dahil olup olmadığına bakılmaksızın telif, imtiyaz, ihtira, işletme, ticaret unvanı, marka ve benzeri gayrimaddi hakların satışı, devir ve temliki karşılığında nakden veya hesaben ödenen veya tahakkuk ettirilen bedeller üzerinden | %20 |
| KVK 30/3 | Tam mükellef kurumlar tarafından, Türkiye’de bir iş yeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç olmak üzere dar mükellef kurumlara veya kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan (karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz) ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde sayılan kar paylarından | %15 |
| KVK 30/5 | Türkiye’de işyeri ve daimi temsilcisi bulunmayan mükelleflerin, yetkili makamların izniyle açılan sergi ve panayırlarda yaptıkları ticari faaliyetlerden elde ettikleri kazançlar üzerinden | %0 |
| KVK 30/6 | Yıllık veya özel beyanname veren dar mükellef kurumların, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısımdan ana merkeze aktardıkları tutar üzerinden |
%15 |
| GVK Geç. 67/1 | Halka açık şirketlerin 1.1.2006 tarihinden sonra iktisap edilen ve 1 yıldan kısa bir süre ile elde tutulan hisse senetlerinin Türkiye’de faaliyette bulunan banka veya aracı kurumlar aracılığıyla elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar (Gayrimenkul ve menkul kıymet yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin satışı dahil) | %0 |
| GVK Geç. 67/1 | Menkul kıymet yatırım fonu katılma belgelerinin kar payları (yani bunların ilgili fona iadesinden sağlanan gelirler) | %0 |
| GVK Geç. 67/1 | 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilen her nev’i tahvil (Devlet-özel sektör) ve Hazine bonolarının Türkiye’de faaliyette bulunan banka veya aracı kurumlar kanalıyla elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar | %0 |
| GVK Geç. 67/1 | Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinden elde edilen gelirler | %0 |
| KVK 30/7 | Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı sağlayıp sağlamadığı hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar Kurulunca Han edilen ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette bulunan kurumlara (tam mükellef kurumların bu nitelikteki ülkelerde bulunan iş yerleri dahil) nakden veya hesabın yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılan kurumun mükellef olup olmadığına bakılmaksızın | %30 |
Leave a Reply