AMORTİSMAN AYIRMADA ALT SINIR

Türk Dil Kurumu bünyesinde kelim bazlı olarak gerçekleştirilen tanımlaması aşınma, yıpranma ve eskime payı olarak gerçekleştirilen amortisman, Türkiye’de uygulanan Türk Muhasebe Standartları kapsamında bir varlığın oluşturulan hizmet akdi boyunca artık değerinden sonra elde edilen maliyetin dönem bazında dağıtılmasıdır. İşletmeler tarafından duran varlığın ekonomik hizmet süresi devamlılığınca bu tarz gider yazımı gerçekleştirilmesi muhasebenin dönemlik kavramı gereğinin de doğru bir şekilde yerine getirilmesini sağlar.

Türkiye’de bir iktisadi varlığın amortisman ayrımı yapılabilmesi için Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen amortisman ayırmada alt sınır limitini geçmiyor olması gerekmektedir. Buna göre Türkiye’de amortisman ayrımı uygulanabilmesi için Vergi Usul Kanunu’na göre amortisman ayrılacak varlığın bazı özellikleri ve şartları kapsamında taşımanın gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu tarz noktalar bir iktisadi varlık için;

*İşletmenin bir yılı aşkın süre kullanılabilecek olması

*Aşınma, yıpranma ve kıymetten düşme durumlarıyla karşılaşması

*Değerleme gününde stoklara kayıtlı olması

*Değerinin Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlen bedel geçmesi şeklindedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından her yıl için yıl bazlı olarak belirlenen amortisman ayırmada alt sınır dahilinde amortisman ayrımlarının gerçekleştirilmesi gerekiyor. Mükellefler tarafından Vergi Usul Kanunu dahilinde 315.madde gereğince normal amortisman usulü ve azalan bakiyeler usulünden birini seçerek iktisadi kıymetleri amortismana tabii olarak oluşturabilmektedirler. Bu kapsamda devlet tarafından amortismana tabi olan varlıkların hangi yöntem kullanılarak amortisman ayrılacağı ise tamamıyla mükellefe yani işletmelere bırakılmaktadır.

Bu noktanın dışında sabit kıymetlerin olağandışı sebepler dolayısı ile normalin üzerinde değer kaybı yaşaması halinde ise 316. Madde kapsamında olağanüstü amortisman yönteminin uygulanması da mümkün kılınmaktadır. Bu şekilde Türkiye’de işletmeler için amortisman ayırma yöntemi dahilinde azalan bakiyeler yöntemi ve fevkalade amortisman yöntemlerinden herhangi birisi uygulanabilmektedir.